Kwas elagowy
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
C14H6O8 | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
302,19 g/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Wygląd |
kremowe lub jasnożółte kryształy | ||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||
| Podobne związki | |||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||
Kwas elagowy (kwas ellagowy) – organiczny związek chemiczny z grupy polifenoli. Jest dimerem kwasu galusowego, którego cząsteczki połączone są w pozycjach 2 wiązaniem C-C oraz dwoma symetrycznymi wiązaniami estrowymi (laktonowymi) pomiędzy grupą karboksylową jednego monomeru i grupą hydroksylową drugiego, tworząc układ 4 pierścieni skondensowanych.
Występuje w żółci[1] oraz w wielu roślinach, np. malinach (1500 μg/g), truskawkach (630 μg/g), winogronach (odmiana Muscadine jasna 879-1620 mg/kg, ciemna 592-1900 mg/kg w skórce), jeżynach (1500 μg/g), orzechach włoskich (590 μg/g), orzeszniku jadalnym (330 μg/g), żurawinie (120 μg/g)[2]. Można go także znaleźć w kłączu pięciornika oraz owocach borówki i granatu.
Badania nad działaniem leczniczym
[edytuj | edytuj kod]Wspiera układ odpornościowy organizmu i jest antyoksydantem[3]. U szczurów poddanych leczeniu cyklosporyną A kwas elagowy istotnie zmniejszał szkodliwy wpływ cyklosporyny A na jądra i jakość nasienia, co tłumaczy się jego działaniem przeciwutleniającym[4]. Kwas elagowy wykazuje także działanie hemostatyczne[3]i przeciwzapalne[2].
Początkowo kwas elagowy był wprowadzany na rynek jako suplement diety z szeregiem deklarowanych korzyści w walce z nowotworami, chorobami serca i innymi problemami zdrowotnymi. Jednak w 2008 r. został zidentyfikowany przez Amerykańską Agencję ds. Żywności i Leków (FDA) jako „fałszywe lekarstwo na raka”[5]. Sprzedawcy suplementów diety z siedzibą w USA promujący kwas elagowy otrzymali listy od Agencji Żywności i Leków z ostrzeżeniem, że naruszają federalną ustawę o żywności, lekach i kosmetykach[6].
Urolityny, takie jak urolityna A, będące dla ludzkiej mikroflory metabolitami pochodnych kwasu elagowego, są badane jako środki przeciwnowotworowe[7]. Prowadzone są badania nad stosowaniem kwasu elagowego zarówno w profilaktyce nowotworowej, jak i leczeniu nowotworów, jednak ich wyniki nie są jednoznaczne i wymagają dalszych testów[8][9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Ellagic acid, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 5281855 (ang.).
- ↑ a b Edyta Kwiatkowska, Kwas elagowy – zawartość w żywności i rola prozdrowotna, „Postępy Fitoterapii” (4/2010), Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Borgis, 2010, s. 211-214, ISSN 1731-2477.
- ↑ a b Anna Parus, Przeciwutleniające i farmakologiczne właściwości kwasów fenolowych, „Postępy Fitoterapii” (1/2013), Warszawa: Wydawnictwo Medyczne Borgis, 2013, s. 45-83, ISSN 1731-2477.
- ↑ Gaffari Türk i inni, Attenuation of cyclosporine A-induced testicular and spermatozoal damages associated with oxidative stress by ellagic acid, „International Immunopharmacology”, 10 (2), 2010, s. 177–182, DOI: 10.1016/j.intimp.2009.10.013, PMID: 19883798 [dostęp 2023-07-03] (ang.).
- ↑ 187 Fake Cancer "Cures" Consumers Should Avoid [online] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-02] (ang.).
- ↑ Warning letter [online] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-28] (ang.).
- ↑ Cindy D. Davis, John A. Milner, Gastrointestinal microflora, food components and colon cancer prevention, „The Journal of Nutritional Biochemistry”, 20 (10), 2009, s. 743–752, DOI: 10.1016/j.jnutbio.2009.06.001, PMID: 19716282, PMCID: PMC2743755 (ang.).
- ↑ Lyne Labrecque i inni, Combined inhibition of PDGF and VEGF receptors by ellagic acid, a dietary-derived phenolic compound, „Carcinogenesis”, 26 (4), 2005, s. 821–826, DOI: 10.1093/carcin/bgi024, PMID: 15661805 (ang.).
- ↑ Claudia Ceci i inni, Experimental Evidence of the Antitumor, Antimetastatic and Antiangiogenic Activity of Ellagic Acid, „Nutrients”, 10 (11), 2018, DOI: 10.3390/nu10111756, PMID: 30441769, PMCID: PMC6266224 (ang.).